TMU (TMS) tedavisi beyne doğrudan elektrik vermeden manyetik alan oluşturup beynin doğal elektriğini aktive eden bir sistemdir. Muhtemel etki mekanizması beyin hücre zarlarında var olan voltaja bağımlı çalışan iyon kanallarını aktive eder. İlaçların hücre içine girerek etki etmesini kolaylaştırır. Reseptör duyarlılığı dediğimiz ilaca duyarlılığı arttırır.
Beynin senkronize çalışmasını sağlamaya yönelik aksan trafiğini resenkronize ettiğine dair bilimsel bilgiler gittikçe artmaktadır. Gebelerde ve emzirenlerde kullanılabilmesi, hastayı uyutmaya gerek olmaması, tedaviye dirençli psikiyatrik durumlarda iyi bir seçenek olmuştur.Tedavi protokolünde genellikle 15 seans ortalama uygulama önerilir.
Ülkemizde bu tedavinin bugüne kadar Anksiyete, İşitsel Halüsinasyon (Şizofreni), Depresyon, Yeme Bozuklukları, Migren türü baş ağrıları, Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ve kulak çınlaması (tinnitüs) gibi hastalık durumlarına sahip kişilere tedaviye dirençli durumlarda uygulanması düşünülmüştür. Kanada’da tedaviye dirençli olmayan olgularda ilk seçenek olarak kullanılabilmektedir.
Prosedür Tanımı
- tTMU tedavisi, depresyon ve diğer duygu durum bozukluklarından etkilendiği düşünülen beyin bölgelerine uygulanır.
- tTMU sayesinde beynin bazı bölgelerindeki etkinliği seçici olarak modüle etmek veya değiştirmek mümkündür.
- tTMU, beyin üzerinde, depresyonun yanı sıra, çeşitli durum ve hastalıkların tedavisinde etkililiği görülmüş olan, bir takım olumlu tesirler oluşturur (örn. uyarıcı veya baskılayıcı etkiler gibi)
- Tedavi, vurulu (pulsed) manyetik alan aracılığıyla beyindeki elektriksel aktiviteyi etkiler. Sekiz şeklindeki metal bir bobin aracılığıyla kısa, akım vuruları verilerek manyetik bir alan oluşturulur,
- Plastikle kaplı metal bobin saçlı deriye yakın tutulur, böylece manyetik alan korteksin veya beyin yüzeyinin özel alanlarına odaklandırılır.
- tTMU’da oluşturulan manyetik alan, kafatasına ve saçlı deriye ağrısız ve güvenli bir biçimde nüfuz eder ve spesifik nöronlarda (beyin hücreleri) bir akım indükler.
- Manyetik uyarım düzenli aralıklarla iletildiği için, tekrarlanan TMU veya tTMU olarak adlandırılır.
- Uyarı sayısı, uyarı gücü ve süresi ve uyarı aralığının uzunluğu gibi, uyarım parametreleri bütünüyle değişebilir. Doğrudan spesifik beyin hücreleri hedeflenirken parametreleri değiştirebilme gücü, tTMU’nun oldukça değerli tedavisel bir potansiyele sahip olduğunu düşündürür. Ayrıca tedaviyi her hastanın ihtiyacına göre uyarlamak mümkündür.
- Klinik deneylerde ve medikal araştırma çalışmalarında tTMU tedavisinin geçerliliği çok yönlü olarak test edilmiştir. 2002′den beri Kanada’da kullanımı onaylanmıştır.
- Çeşitli tıp dergilerinde yer alan hakemli makalelerde, tTMU tedavisinin Parkinson hastalığı, işitsel Halüsinasyon, Şizofreni, Obsesif Kompülsif Bozukluk, Kulak Çınlaması(Tinnitüs), Yeme Bozuklukları, Migren tipi baş ağrıları, Ağrı Tedavisi ve diğer duygu durum bozukluklarının tedavisinde umut vadettiğini belirtilmiştir.
FAYDALARI
tTMU tedavisinin avantajları,
- Oldukça etkili klinik araştırma sonuçlarına dayalı olarak, tTMU tedavisinin başarı oranı, Farmakoterapiden daha fazla ve Elektro Konvülsif Tedaviden daha azdır.
- Az veya sıfır yan etki (en şiddetli yan etki hafif bir baş ağrısıdır)
- Çabuk başlangıçlı terapötik etki (tipik olarak 1 hafta içerisinde)
- İnvazif değildir (Vucuda doğrudan müdahale etmez)
- Anestezi gerektirmez.Ayaktan hasta tedavisi gibidir.
- Spesifik nöron devrelerini üstün hedefleme gücüSadece 2 ile 4 haftalık tedavi gerektiren bir etkililik.
- Tedaviye dirençli kişilerde terapötik fayda sağlama.
- tTMU uygulaması için hastaların ilaç kullanmayı bırakmasına gerek YOKTUR.
- Tedaviye “cevap vermeyenlerin depresyon semptomlarında tipik olarak % 15 oranında bir azalma elde edilir.
- Majör Depresif Bozukluğu ve Bipolar Bozukluğu olan hastaların tedavisinde eşit değer etkililik.
- Tedavi parametreleri her hasta için bireysel olarak saptanır. Protokoller her bireysel hastanın spesifik tanısına dayandırılır ve en etkili tedavi seyrine imkan verir. Hastalar tedavi seyri boyunca depresyon ve anksiyete değerlendirme ölçeklerine kaydedilen ilerlemeden haberdar edilir.
- Etkili bir tedavi modalitesinde olduğu gibi, iyileşme derecesi kişiden kişiye değişir. Kliniğimizde bir tıp doktoruyla prosedür öncesi başlangıç konsültasyonu, kişinin depresyon yoğunluğuna, medikal öyküye ve beklentilere dayalı, olası sonlanım aralığını belirlemeye yardımcı olur.
Kanada Mind Care Center Tablosu
- MindCare Merkezleri klinik bazda 300′ün üzerinde hastaya tTMU terapisi uyguladı.
- Hastaların üçte ikisinden fazlasının tTMU tedavisine anlamlı olarak cevap verdiği klinik verilerle ortaya kondu.
- Tipik olarak “cevap verenlerin” depresyon semptomlarında en az % 75′lik bir azalma elde edildi.
- MindCare Merkezlerinin Cevap istatistiği
- Cevap vermeyenler % 32.6
- Cevap verenler % 62.4
- Bilinmeyen % 5.1
- Beck Depresyon Envanteri, Hamilton-7 İndeksi, Hamilton-Anksiyete Ölçeği ve Hasta Geribildirimi yoluyla tespit edildi.
Fayda Süresi
- Tipik olarak, tedaviye başlandıktan bir-iki hafta içerisinde iyileşme görülür.
- Hastaların çoğu tedavinin ikinci haftasında terapötik faydayı fark etme eğilimindedir.
- Depresyon semptomlarında anlamlı azalmalar elde etmek için, geç cevap verenlere üçüncü hafta ilave bir seanslar uygulanması gerekebilir.
- Ortalama olarak, hastalar yaklaşık 8-12 ay sonra idame terapisi’ne girerler. Bu zaman dilimi her hastaya göre değişir.
- Ortalama olarak, idame terapisi ilk başta tamamlanan tTMU seans sayısının yarısını içerir. Depresyon semptomlarının nüks ettiğini hisseden hastaların ise vakit geçirmeden kliniğimiz ile irtibata geçerek randevu alması faydalı olacaktır. Klinik çalışanlarımız mümkün olan en kısa zamanda randevu temini için gereken çabayı göstereceklerdir.
tTMU’nun Yan Etkileri
Her ne kadar tTMU terapisiyle ilişkilendirilen bazı riskler olsa da, çoğu vakada risk yaşama ihtimali minimaldir. Bir dizi klinik çalışmada belgelendirildiği üzere, prosedür esnasında veya sonrasında komplikasyon veya yan etki yaşama ihtimali yoktur veya azdır.
Potansiyel Yan Etkiler
- Hafif baş ağrısı: Sadece on hastadan birinde görülür, saçlı derideki kasların uyarımından kaynaklanır. Tipik olarak, baş ağrısı bir kaç saat içerisinde geçer veya bir doz ağrı kesici ile ortadan kalkar.
- Uyku bozukluğu,
- Tedaviyi takip eden enerji azalımı ve/veya artışı 1998′de standart tedavi protokollerinin ortaya konmasıyla, dünya çapında her hangi bir nöbet oluşumu bildirilmemiştir. 2003′den beri uygulayan Memory Center 30.000 hastada 3 olgu saptamıştır. Prosedür öncesinde, tedavi riskleri bütünüyle ele alınır. Prosedür öncesi, uygun tarama, ancak tıbbi açıdan önerildiğinde tedaviye devam edileceğini garanti eder. Ayrıca prosedür sonrası takip, her hangi bir potansiyel yan etkiyi veya komplikasyonu tespit etmeyi veya ele almayı mümkün kılar.
Hastalık Durumları
Nöropsikiyatrik hastalıklar, çok defa beynin çeşitli bölgelerinde artmış veya azalmış etkinliğe yol açarlar. tTMU’nun, bölgesel kortikal etkinliği selektif olarak azaltma veya arttırma gücü vardır, bu sayede aşırı veya yetersiz uyarılmış beyin bölgeleri normal işlev düzeyine kavuşur. Ayrıca, nöropsikiyatrik hastalıklar çoğu kez nörotransmitter ve neroendokrin sistemlerindeki değişikliklerle ilişkilendirilir. tTMU bunların her ikisini de değiştirebilir. Tekrarlanan Transkraniyal Manyetik Uyarım tedavisinin beyin işlevini değiştirebilme gücü, nöral devrelerdeki disfonksiyonel bir davranış bozukluğunda, sınırsız potansiyeli olan, etkili bir tedavi opsiyonu oluşturur. Tüm dünyada, tTMU tedavisinden ileri seviyede fayda temin etmeyi hedefleyen çeşitli araştırma girişimleri devam etmektedir. tTMU tedavisinin potansiyel faydaları henüz tam anlamıyla keşfedilmemiştir.
KANADA’da Hastalıklarla ilgili Kullanım Alanları
- Anksiyete,
- İşitsel Hallüsinasyon (Şizofreni),
- Depresyon,
- Yeme Bozuklukları – Bulimia,
- Migren türü baş ağrıları,
- Obsesif Kompülsif Bozukluk (OKB) Hastalık durumları,
- Kulak Çınlaması (Tinnitüs).
"Makalelerdeki alıntılar için Dr.Mehmet YAVUZ'a teşekkür ederiz."